Εργαστήριο με αντικείμενο την κριτική διερεύνηση του θεωρητικού στοχασμού στην ιστορία και στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες κατά την τελευταία εικοσαετία οργανώνεται με αφορμή τα 20 χρόνια του περιοδικούΙστορείν, στο Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου Αθηνών (Σκουφά 45, Κολωνάκι, 16-17 Δεκεμβρίου).
Τι συνέβη στην θεωρία της ιστορίας, των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών κατά την τελευταία εικοσαετία; Πρόκειται για μια χρονική περίοδο που ξεκινάει με το τέλος του υπαρκτού σοσιαλισμού και την ανάδυση του μετα-κομμουνιστικού κόσμου το 1989, απλώνεται στην εποχή του φόβου που εγκαινίασε ο «Πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, σφραγίζεται από την κρίση τροφίμων και την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 εν μέσω της οποίας ζούμε. Διαβαίνει από τον ένα αιώνα στον άλλο αλλά και από τη μια χιλιετία στην άλλη απλώνοντας τα δίκτυα της παγκοσμιοποίησης όλο και περισσότερο, αλλάζοντας κέντρο βάρους καθώς νέες οικονομίες και νέοι μηχανισμοί εξουσίας αναδύονται, προκαλώντας σταθερά την ηγεμονία της «Δύσης». Σημαδεύεται από τεχνο-επιστημονικές εξελίξεις που επηρεάζουν καταλυτικά τον ανθρώπινο βίο και την ανθρώπινη υπόσταση, τη συνθήκη της γνώσης και της επικοινωνίας, το περιβάλλον, την μαζική κουλτούρα. Πώς αποτυπώνονται αυτές οι μεταιχμιακές αλλαγές στην ιστορική σκέψη αλλά και πώς μετασχηματίζουν και μετατοπίζουν τα ερευνητικά ενδιαφέροντα στην ιστορία και στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες; Ποιες ιδέες, ποιες τάσεις, ποιες μέθοδοι και ποια θέματα αναδεικνύονται στο πλαίσιο των θεωρητικών αναζητήσεων και των νέων προσανατολισμών μέσα σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο;
Το εργαστήριο εξετάζει
Τις θεωρητικές προσεγγίσεις και τις αναστοχαστικές διαδικασίες στην ιστορία και την ιστοριογραφία κατά τις τελευταίες δεκαετίες, την ανάδειξη της δημόσιας ιστορίας, τις δημόσιες και κοινωνικές χρήσεις του παρελθόντος, τους «πολέμους της ιστορίας», τη σχέση μνήμης και ιστορίας, τη διερεύνηση της ιστορίας σε σχέση με τη συλλογική μνήμη και το τραύμα, την προβληματική για την αναπαράσταση με έμφαση στο κείμενο, την εικόνα, την παραστασιοποίηση (performance).
Τη θεωρία μέσα και έξω από τα σύνορα της ιστορίας, την κριτική δι-επιστημονικότητα, τη διακλαδικότητα και τη διαθεματικότητα, τα νέα πεδία σπουδών (τεχνο-επιστήμες και τεχνοπολιτισμός, πολιτισμός της εικόνας, επικοινωνία και πληροφορία, φύλο, σεξουαλικότητα), τους αναπροσανατολισμούς της κριτικής θεωρίας, της κοινωνικής θεωρίας, της πολιτισμικής κριτικής.
Την κριτική αποτίμηση του μεταστρουκουραλισμού και του μεταμοντερνισμού στο πλαίσιο της «γλωσσικής στροφής» και της «πολιτισμικής στροφής», ιδιαίτερα στο πεδίο της διανοητικής και της νέας πολιτισμικής ιστορίας.
Τους μετασχηματισμούς και τους αναπροσανατολισμούς της κοινωνικής και πολιτικής ιστορίας στις διασταυρώσεις τους με την ανάλυση της κουλτούρας, τη μελέτη του πολιτικού, των πολιτικών γλωσσών και των συναισθημάτων, τη στροφή στην υποκειμενικότητα (subjectivity), τις συναρτήσεις της «τάξης» με το «φύλο», τη «φυλή», την «εθνοπολιτισμική ταυτότητα» (ethnicity), τη «θρησκεία».
Την ανάδειξη νέων κατευθύνσεων όπως η «δι-εθνική ιστορία» (transnational history), οι «διασταυρούμενες ιστορίες» (histoire croisée, entangled history), η πλανητική ιστορία (global history), η περιβαλλοντική ιστορία (environmental history) αλλά και τους νέους ορίζοντες στο χώρο της συγκριτικής ιστορίας, της παγκόσμιας ιστορίας, της ιστορίας της διασποράς και της μετανάστευσης
Τη διερεύνηση της έννοιας της «κρίσης», τις σημασιοδοτήσεις και τις χρήσεις του όρου, τις έννοιες-κλειδιά που χαρακτηρίζουν την παρούσα κρίση όπως πρεκαριάτο (precariat), επισφάλεια, δόγμα του σοκ, «παγκόσμιος νότος», χρονικότητες και μελλοντικότητα (futurity).
Ανάμεσα στα θέματα που θα αναπτυχθούν:
Αθηνά Συριάτου:
Βρετανική ιστορία και βρετανική ιστοριογραφία του 20ου αιώνα.
Μια ακόμα εθνική ιστορία ή πεδίο έρευνας;
Κώστας Γαγανάκης:
Ένα ιστοριογραφικό πεδίο σε διαρκή μετασχηματισμό:
Από την κοινωνική ιστορία της Μεταρρύθμισης (1960-1980)
στη Μεταρρύθμιση ως επικοινωνιακή διαδικασία (2000-)
Μιχάλης Βαρλάς:
Αυτοβιογραφική, κοινωνική και επικοινωνιακή μνήμη.
Όταν η θεωρία της μνήμης συναντά την έρευνα πεδίου.
Αθηνά Αθανασίου:
Η κριτική πράξη ως συμβάν της σύγχρονης κοινωνικής θεωρίας:
Η φεμινιστική θεωρία απέναντι στις προκλήσεις του «υποκειμένου».
Πολυμέρης Βόγλης:
Τι απέγινε η επανάσταση;
Οι θεωρίες για τις κοινωνικές επαναστάσεις και η σύγχρονη ιστοριογραφία.
Κωστής Κορνέτης:
"1968, 1989, 2011. Κοινωνικά κινήματα και ερμηνευτική πλαισίωση στη διαχρονία".
Sakis Gekas:
"Crisis? What Crisis? Global History
και μετα-αφηγήσεις για την υλική πρόοδο και την άνοδο της Ασίας".
Οργανωτική Επιτροπή:
Πολυμέρης Βόγλης, Εφη Γαζή, Δήμητρα Λαμπροπούλου,
Αντώνης Λιάκος, Μήτσος Μπιλάλης, Αθηνά Συριάτου. Γραμματεία: Μάνος Αυγερίδης
16-17 ΔεκεμβρίουΙστορικό Αρχείο Πανεπιστημίου Αθηνών,Σκουφά 45, Αθήνα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου