Εάν με ρωτούσε κάποιος να πω τη γνώμη μου σχετικά με το ζήτημα ποιοι
από τους στίχους της Ιλιάδας είναι πιο σημαντικοί, με κριτήριο
τη μορφή θα θεωρούσα τον Σ 576, ενώ με κριτήριο το περιεχόμενο τον Β 298.
Ο πρώτος είναι ένας στίχος σπάνιαςομορφιάς: τον διαβάζεις
κι ακούς το κελάρυσμα του νερού ενός μικρού ποταμού και βλέπεις
τις κορφές των καλαμιών στις όχθες του να λυγίζουν από το αεράκι:
πάρ ποταμόν κελάδοντα, παρά ῥοδανόν δονακῆα.
Ο δεύτερος μας λέει ποιος είναι ο ήρωας, ποιος είναι ο Κύριος,
ποια είναι η βάση της Κυριαρχίας, ποιο είναι το βασικό χαρακτηριστικό
του δυτικού πολιτισμού, ποιος είναι ο καπιταλισμός: αισχρόν
τοι δηρόν τε μένειν κενεόν τε νέεσθαι: κι όμως ντροπή είναι, τόσο που
“μεινες, να γύρεις [να γυρίσεις] με άδεια χέρια, μεταφράζουν
οι Καζαντζάκης-Κακριδής, ενώ η επεξήγηση στις αγκύλες είναι δική μου,
μιας και για να διαβάσεις αυτή τη μετάφραση πρέπει να έχεις
κι ένα πολύτομο λεξικό της ελληνικής δίπλα σου.
Τα λόγια αυτά του Οδυσσέα, τα οποία βρίσκουν σύμφωνους όλους τους ήρωες,
τους ποιμένες-πολεμιστές, θα μπορούσαμε να τα διατυπώσουμε κι ως εξής:
εάν το να γυρίζεις με άδεια χέρια μετά από μια μεγάλης διάρκειας
εισβολή είναι αίσχος, το αγαθό, το ιδανικό θα ήταν να γυρίσεις
με όσο το δυνατόν περισσότερη λεία σε όσο το δυνατόν συντομότερο χρόνο.
Αυτό είναι το όραμα του δυτικού Κυρίου κι αυτόν εννοώ πάντα ακόμα κι όταν παραλείπω το επίθετο δυτικός. Έτσι κι αλλιώς, μόνο ο δυτικός Κύριος μας
έχει μείνει, δεν υπάρχει άλλος. Με λίγες λέξεις ο σοφός αοιδός συμπυκνώνει
την κομβική πρακτική του Κυρίου, τη λατρεία της ταχύτητας, τη λατρεία
της μεγέθυνσης και ασφαλώς τον ορθό λόγο, την διάκριση μέσου
και σκοπού, την επιλογή δηλαδή των πρόσφορων μέσων
που επιτρέπουν την επίτευξη του σκοπού.
